Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm huyết học, hóa sinh và vi sinh học ( Phần 1 )

A. Những điểm cần lưu ý khi thực hiện xét nghiệm chung

Những xét nghiệm chịu ảnh hưởng của điều kiện sinh học của bệnh nhân, kỹ thuật xét nghiệm, quy trình thao tác kỹ thuật của cán bộ xét nghiệm. Do vậy, những quy chế kiểm tra chất lượng trước xét nghiệm (Pre-analytical control) vô cùng quan trong chứ không nhất thiết là trong và sau xét nghiệm. Việc kiểm tra một quy trình xét nghiệm phù hợp từ khâu lấy bệnh phẩm đến khi đọc kết quả phải thận trọng và chú ý:

1.Phần hành chính: khi lấy bệnh phẩm phải kiểm tra, đối chiếu đúng: họ tên, chữ lót, tuổi, giới tính, địa chỉ, số giường, số phòng bệnh, khoa phòng nào ? người chỉ định xét nghiệm? Người thực hiện xét nghiệm (nếu có trước đó), lấy máu tĩnh mạch hay mao mạch, động mạch? Giờ lấy bệnh phẩm, ngày lấy bệnh phẩm.

2.Xác định được độ nhạy và độ đặc hiệu: luôn luôn chúng ta phải xét đến Se và Sp để chọn lựa xét nghiệm cho cùng thông số sinh hoá, mục đích đáng tin cậy và nhanh chóng, tỷ lệ nhiễu thấp nhất đem đến cho kết quả xét nghiệm (spectrum bias).

Để kết quả xét nghiệm chính xác thì việc đảm bảo tuân thủ các yêu cầu trong quá trình lấy mẫu là rất quan trọng. Các điều sau đây có thể xảy ra trong quá trình lấy mẫu:

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lấy mẫu

-Sau khi ăn, nồng độ các chất glucose, cholesterol, triglycerid, các acid amin, sắt và phosphate tăng lên trong máu.

-Sự thay đổi tư thế bệnh nhân đột ngột khi lấy máu có thể ảnh hưởng đến nồng độ các huyết cầu và các đại phân tử như các bạch cầu, hồng cầu, hemoglobin, hematocrit, protein toàn phần, các enzym, các lipoprotein và các ion gắn protein (như calci, sắt, …);

-Một số thuốc đang được bệnh nhân sử dụng có thể ảnh hưởng đến kết quả một số xét nghiệm sinh hóa máu;

-Việc sử dụng một lượng lớn rượu trong một thời gian dài có thể làm tăng hoạt độ enzym gamma glutamyl transferase (GGT) và thể tích trung bình huyết cầu (mean corpuscular volume: MCV);

-Giá trị một số chất có thể thay đổi trong ngày, ví dụ như các hormon (epinephrine, norepinephrine, aldosterone, corticotrophin, cortisol, prolactine, somatotropine, testosterone), các chất điện giải trong nước tiểu, nồng độ hemoglobin và sắt trong huyết thanh;-Những người hút thuốc lá có nồng độ HbCO (carbohemoglobin) và CEA (carcinoembryonic antigen: kháng nguyên ung thư phôi) tăng;

-Các bệnh nhân được làm nghiệm pháp sẽ được chuẩn bị theo yêu cầu cụ thể của từng nghiệm pháp;

-Việc lấy mẫu phải luôn được thực hiện trong những điều kiện chuẩn, nghĩa là khi bệnh nhân đói, với cùng một tư thế (ngồi hoặc nằm nghiêng), trong khoảng cùng thời gian trong ngày và sau khi buộc garô.

( Sưu tầm)

13915total visits,12visits today